Overzicht van Modelspoorschalen

Alleen de meest relevante schalen voor modelspoor zijn in dit overzicht opgenomen. Er bestaan ook nog veel grotere schalen, maar omdat dat meestal openluchtbanen zijn, zijn die in dit overzicht buiten beschouwing gelaten. Er bestaan ook nóg kleinere schalen, maar die zijn in Nederland nauwelijks in gebruik. 

 

Tussen de benamingen van de onderlinge schalen lijkt op het eerste gezicht weinig logische samenhang te bestaan. Dat komt onder andere doordat het metrisch stelsel nog niet overal in de wereld is ingevoerd èn omdat de verschillende fabrikanten hun eigen schaalgrootte hebben ingevoerd.
Hoe groter de schaal, hoe groter de nauwkeurigheid. 

Zo zou je kunnen stellen dat Spoor 1 (1:32) qua schaal een grotere nauwkeurigheid kent dan bijvoorbeeld in H0 (1:87).

Spoor Gn15
Schaal: 1:20,3 - 1:24
Spoorbreedte: 16,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 400 mm smalspoor)

 ► Dezelfde schaal als Spoor G maar dan op 16,5 mm-rails. Dit is een populaire schaal onder diorama-bouwers die in een grotere schaal willen bouwen, maar wel op een klein oppervlak. Het voordeel van Gn15 is dat het op (goedkopere) H0-rails rijdt. Vaak wordt H0-materieel omgebouwd naar deze schaal of wordt alles ‘gewoon’ zelf gebouwd.

     ___________________________________

Spoor II/G3
Schaal: 1:22,5
Spoorbreedte: 45 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

► In het Verenigd Koninkrijk bekend onder de naam Gauge 3.
Fabrikanten: Piko.

     ___________________________________

Spoor IIm
Schaal: 1:22,5
Spoorbreedte: 45 mm (staat ongeveer gelijk aan 1000-1009 mm smalspoor)

► Een variatie op Spoor II/G3 maar dan als meterspoor en rijdt op dezelfde rails als Spoor G.

     ___________________________________

Spoor IIe
Schaal: 1:22,5
Spoorbreedte: 32 mm (staat ongeveer gelijk aan 700-750 mm smalspoor)

► De veldbaanuitvoering van Spoor II en rijdt op dezelfde rails als Spoor I.

     ___________________________________

Spoor G Groß of Garten
Schaal: 1:26 t/m 1:29
Spoorbreedte: 45 mm (staat ongeveer gelijk aan 1100 - 1372 mm smalspoor)

▲ Het op de Stainz 2 lijkende model van LGB.
► Geïntroduceerd in 1968 door Ernst Paul Lehmann Patentwerk onder de naam LGB (Lehmann Groß Bahn of Lehmann Garten Bahn). Het meest populaire model van LGB is geïnspireerd op de Stainz 2 locomotief. In de loop der jaren is het assortiment van LGB behoorlijk uitgebreid.
Omdat er zowel in de Verenigde Staten als in Europa op 45 mm-rails wordt gereden, lopen de schaalverhoudingen nogal uiteen. Zo rijdt men in een kleinere schaal op normaalspoor en in een grotere schaal op smalspoor. Spoor G wordt vaak gebruikt als tuinspoor.
Fabrikanten: LGB, Faller/Pola.

     ___________________________________

Spoor I
Schaal: 1:32
Spoorbreedte: 45 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

► Märklin's uitvinding van de modelbaan in 1891 begint in deze schaal. De herintroductie van Märklin 1 ofwel Spoor 1 vond plaats in de jaren tachtig. Inmiddels zijn er verschillende fabrikanten die zich hebben toegelegd op rijdend materieel of scenery voor deze schaal. 
Veel zelfbouwers zijn actief in deze schaal.

1:32 is tevens een veel gebruikte schaal bij bouwpakketten van militaire vliegtuigen en bouwpakketten van auto’s.

     ___________________________________

Spoor 35n2
Schaal: 1:35
Spoorbreedte: 16,5 of 41 mm (staat ongeveer gelijk aan 560 mm veldspoor of 1435 mm normaalspoor)

► 1:35 is ontstaan uit een schaal van voornamelijk statische modellen geleverd als bouwpakket. Behalve pakketten met een militair thema, bestaat er een ruime sortering aan pakketten meer passend bij het spoor. Het zijn vrijwel allemaal zelfbouwers die werken in deze schaal.
Fabrikanten: MiniArt, MasterBox
▲ Een bouwpakket van de BR 86 in 1:35 van Trumpeter.

     ___________________________________

Spoor 0
Schaal: 1:43,5-1:45 (wordt ook 7 mm of 007 mm genoemd)
Spoorbreedte: 32 mm (staat ongeveer gelijk aan 1372 mm bij 1:43,5 en 1435 mm bij 1:45 normaalspoor)

► Spoor 0 kent qua schaal nogal wat verschillen: in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk gebruikt men 1:43.5, in Duitsland, Japan, Rusland, Tsjechië en Nederland 1:45 en in de Verenigde Staten  1:48. Spoor 0 is ook bekend onder 7 mm (of 7 mm tot 1 ft; vandaar de naam). 

     ___________________________________

Spoor 0m
Schaal: 1:45
Spoorbreedte: 22,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 1000-1009 mm smalspoor)

► De smalspoor-versie van Spoor 0.

     ___________________________________

Spoor 0e
Schaal: 1:45
Spoorbreedte: 16,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 750 mm smalspoor)

▲ De Magic Train Konjice 3 van Fleischmann.
► Er waren slechts twee fabrikanten die materieel voor Spoor 0e hebben gefabriceerd: Märklin onder de naam ‘Minex’ en stopte de weinig succesvolle productie na drie jaar in 1973. Fleischmann bracht onder de naam ‘Magic Train’ in Spoor 0e een serie locomotieven en wagons uit, aanvankelijk bedoeld voor het meer jeugdige publiek. In de loop der tijd werd de detaillering steeds beter, waardoor ook oudere modelspoorders het concept wel zagen zitten. Fleischmann produceerde Magic Train van 1992 tot 2009.

 
Ondanks dat rollend materieel in Spoor 0e lastig verkrijgbaar is, zijn er behoorlijk wat hobbyisten die aan zelfbouw doen en/of H0-onderstellen ombouwen tot rollend materieel.


Fabrikanten: wordt niet meer geproduceerd, maar op Marktplaats en veilingsites komt nog wel eens wat boven water.

     ___________________________________

Spoor 0f
Schaal: 1:45
Spoorbreedte: 12 mm (staat ongeveer gelijk aan 60 mm smalspoor)

► Rijdt op dezelfde spoorbreedte als TT en H0m.

     ___________________________________

Spoor 0n30
Schaal: 1:48
Spoorbreedte: 16,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 800 mm smalspoor)

► 0n30 is populair in de Verenigde Staten en bij modelspoorders die met Amerikaans materieel rijden. 
▲ Een gesuperde loc in On30, gebaseerd op een model van Bachmann.

1:48 is een veel gebruikte schaal bij militaire bouwpakketten. In de Verenigde Staten is 1:48 ook een populaire schaal als het gaat om poppenhuizen en de bijbehorende inventaris zoals meubilair.

     ___________________________________

Spoor S 
Schaal: 1:64
Spoorbreedte: 22,43 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

► Wordt voornamelijk in de Verenigde Staten bereden. Deze schaal kent ook een versie in smalspoor onder de naam Sn3 en rijdt op 14.,3 mm.

     ___________________________________

Spoor 00 Dubbel nul
Schaal: 1:76
Spoorbreedte: 16,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 1250 mm normaalspoor)

► Een populaire schaal in het Verenigd Koninkrijk.

In de schalen 1:76 en 1:72 is behoorlijk wat bruikbaars te vinden en niet alleen militaire voertuigen, maar ook accessoires en bouwpakketten voor de modelspoorbaan.

     ___________________________________

Spoor H0 Half nul
Schaal: 1:87
Spoorbreedte: 16,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

► De meest voorkomende schaal bereden op 2-rail en 3-rail. In 1935 introduceerde Märklin de schaalgrootte Half Nul (schaal 1:87), waarmee het voor het eerst mogelijk werd om een modelspoorbaan in een woonkamer aan te leggen. H0 wordt later door andere fabrikanten zoals Fleischmann, Lima Piko, en Roco geadopteerd als standaard.

     ___________________________________

Spoor H0m
Schaal: 1:87
Spoorbreedte: 12 mm (staat ongeveer gelijk aan 1050 mm meterspoor)

► Dit meterspoor rijdt op dezelfde rails als Spoor TT (0,472 inch). Het is een populaire spoorbreedte in Europa; vooral voor treinen op een Zwitserse modelspoorbaan.

     ___________________________________

Spoor H0e
Schaal: 1:87
Spoorbreedte: 9 mm (staat ongeveer gelijk aan 763 mm smalspoor)

► H0e heeft zelfde spoorbreedte als N-spoor alleen liggen de dwarsliggers verder uit elkaar. Spoor H0e wordt regelmatig gecombineerd op H0-modelspoorbanen. Om het nog ingewikkelder te maken wordt H0e ook wel HOn30, HOn2½ en HO9 genoemd.
▲ Van links naar rechts: N-normaalspoor, H0-smalspoor en rechts rails van Egger-Bahn. 
H0n2,5 heeft dezelfde schaalgrootte en rijdt ook op 9 mm-rails en heeft (natuurlijk) een andere naam omdat het is gebaseerd op de Amerikaanse 2½ voet; ook wel H0n30 (inch) genoemd. Er bestaat ook nog een Spoor H0n2 en deze variant rijdt op 7 mm-rails.

     ___________________________________

Spoor H0f
Schaal: 1:87
Spoorbreedte: 6,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 500-600 mm veld- of mijnspoor)

▲ Een veldbaanset van Busch. De F achter H0 staat voor Feldbahn.
► H0f-rails en locomotieven worden gefabriceerd door Busch. De H0f-rails hebben in het midden van de rails een magnetische strip verborgen voor beter contact tussen de locomotief en de rails. Door de magneet onder locomotieven kunnen zeer steile hellingen worden genomen. Artitec en Auhagen hebben statische modellen in het programma.

     ___________________________________

Spoor TT Table Top
Schaal: 1:120
Spoorbreedte: 12 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

►Heeft zelfde spoorbreedte als H0m. Ontwikkeld rond 1940 in de Verenigde Staten; is vooral in de voormalige DDR populair. Omdat H0-bouwpakketten van gebouwen meestal fors kleiner uitvallen dan 1:87, zijn ze vaak goed te combineren op TT-modelspoorbanen. 

     ___________________________________

Spoor N
Schaal: 1:160
Spoorbreedte: 9 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

► De naam is afgeleid van “Negen millimeter” en is na H0 de populairste schaal. Is in 1962 door de Duitse firma Arnold Rapido ontwikkeld en werd wereldwijd al snel aanvaard als de meest populaire kleinschalige modelkeuze. In de afgelopen jaren zijn door sommige fabrikanten fijnere profielwielen en -sporen ontwikkeld (hoewel de meter en de normen hetzelfde zijn gebleven). Fleischmann produceert onder de naam Piccolo en Trix onder de naam MiniTrix materieel voor Spoor N.

     ___________________________________

Spoor Nm
Schaal: 1:160
Spoorbreedte: 6,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 1050 mm smal- of meterspoor)

► De smalspoorversie voor Spoor N rijdt op dezelfde rails als Z.

     ___________________________________

Spoor Z Mini Club
Schaal: 1:220
Spoorbreedte: 6,5 mm (staat ongeveer gelijk aan 1435 mm normaalspoor)

► Märklin introduceerde Mini Club 1972 en Micro-Trains.

We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden

Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.